vermin­deren vuur­werk­overlast

Motie

Vermindering vuurwerkoverlast

Agendapunt :

Onderwerp : vermindering vuurwerkoverlast

Gemeenteraad Pijnacker-Nootdorp, in vergadering bijeen op 8 november 2016 ter behandeling van bovengenoemd onderwerp;

Constaterende dat:

- een ruime meerderheid van de Nederlanders een verbod op consumentenvuurwerk wil;
- het Ministerie van Infrastructuur en Milieu een onderzoek heeft laten uitvoeren door TNS NIPO, wat heeft geleid tot rapport ‘Vuurwerk - Discussie in beweging’, waaruit blijkt dat bijna 70 procent voorstander is van maatregelen rond uitbreiding van de gemeentelijke vuurwerkvrije zones en een meerderheid vindt dat de overheid meer moet doen om de overlast door illegaal vuurwerk terug te dringen;

Overwegende dat:

- er in Nederland duidelijk een trend waarneembaar is om op een andere wijze vorm te geven aan oud-en-nieuw en niet meer overal vuurwerk af te steken;
- er al een vuurwerkverbod geldt binnen een straal van 100 meter rond kerken, verzorgingshuizen en de metrostations Nootdorp, Pijnacker Centrum en Pijnacker Zuid (aanwijzingsbesluiten 2013 en 2015);
- er in Pijnacker-Nootdorp verschillende kwetsbare groepen mensen en dieren zijn die veel hinder van en angst voor vuurwerk ondervinden.;
- de ervaring in andere gemeenten met vuurwerkvrije zones leert dat het succes van deze zones niet afhankelijk is van de handhaving in deze gebieden, maar dat het succes vooral afhangt van de preventieve werking die uitgaat van het verbod;

Verzoekt het college:

om vuurwerkvrije zones in te stellen:

I in de volgende publieke ruimten: fietstunnels;

II in recreatiegebied de Dobbeplas (gebied hondenbos);

III binnen een straal van 50 meter van verblijven en dierenweides waar landbouwhuisdieren zijn gehuisvest;

om het toezicht en de handhaving te regelen via het reguliere toezicht door politie en BOA’s en door een beroep te doen op burgerparticipatie en samen te werken met onze inwoners, (bijvoorbeeld in samenwerking met buurttoezicht, de whatsapp groep buurtpreventie en wijkverenigingen: samen doen!);
de inwoners op een adequate wijze te informeren over de vuurwerkvrije zones en de uitvoering hiervan nader te laten bepalen door het College;
de instelling van alle vuurwerkvrije zones in 2017 mee te nemen in de jaarlijkse evaluatie jaarwisseling en te bespreken met de Gemeenteraad.

En gaat over tot de orde van de dag.

Carla van Viegen Partij voor de Dieren

Wineke ’t Hart GroenLinks

Rob van der Welle Christenunie/SGP

Oplegnotitie behorende bij motie vermindering vuurwerkoverlast

Gemeente Pijnacker-Nootdorp

Inleiding

Op 08 november 2016 dienen de Partij voor de Dieren en GroenLinks een motie in om vuurwerkoverlast tijdens de jaarwisseling te verminderen door het aantal vuurwerkvrije zones uit te breiden. Deze oplegnotitie is bedoeld als belangrijke achtergrondinformatie bij deze motie.

Steeds meer organisaties roepen op om vuurwerkoverlast te verminderen. Veel mensen ergeren zich aan de vuurwerkoverlast rondom de jaarwisseling, of zijn bang voor het vuurwerk en ervaren een hoge mate van stress en paniek rond de Oud en Nieuw periode, De overlast varieert van angst voor het vuurwerk en het lawaai, vooral bij ouderen, kinderen en (huis)dieren en landbouwhuisdieren. Daarnaast zorgt vuurwerk voor brandgevaar, letselschade en vernielingen en is sprake van een hoge mate van milieuvervuiling.

Een ruime meerderheid van de Nederlanders wil een verbod op consumentenvuurwerk.[1] Bijna 700 organisaties hebben dit jaar opgeroepen tot een verbod op consumentenvuurwerk[2] en ook artsen riepen dit jaar massaal op tot een vuurwerkverbod.[3]

Langzaam maar zeker verdwijnt de tolerantie voor het afsteken van consumentenvuurwerk. Inmiddels hebben, voor zover bekend, 56 gemeenten meerdere vuurwerkvrije zones in hun gemeente ingesteld.

Het kabinet heeft inmiddels landelijk enkele maatregelen genomen. De verkoop van vuurwerk mag voortaan alleen op 30 en 31 december, een dag korter dan voorgaande jaren. Het afsteken is alleen nog toegestaan op oudejaarsavond van 18.00 tot 02.00. Het College van Burgemeester en Wethouders is bevoegd op basis van de openbare orde vuurwerkvrije zones in te stellen.

Ook heeft het Ministerie van Infrastructuur en Milieu onlangs een onderzoek laten instellen door TNS NIPO, wat heeft geleid tot rapport ‘Vuurwerk - Discussie in beweging’.[4] De resultaten van het onderzoek tonen aan dat de in 2014 aangepaste afsteektijden als positief worden ervaren en dat hierdoor de vuurwerkbeleving rustiger is. Opvallend is dat bijna 70 procent voorstander is van maatregelen rond uitbreiding van de gemeentelijke vuurwerkvrije zones, en dat 64 procent voorstander is van een verbod in het centrum van stad of dorp wanneer de gemeente dit combineert met een centrale vuurwerkshow. Een meerderheid vindt dat de overheid meer moet doen om de overlast door illegaal vuurwerk terug te dringen. Het onderzoek toont eveneens aan dat het draagvlak groeit voor uitbreiding van de gemeentelijke vuurwerkvrije zones, eventueel in combinatie met een centrale vuurwerkshow. Het Rijk gaat hierover in overleg met Vereniging van Nederlandse Gemeenten.[5]

Al met al reden voor de Partij voor de Dieren en GroenLinks om te komen met een motie om vuurwerkoverlast in de gemeente Pijnacker-Nootdorp te verminderen.

Doel motie

Openbare orde

De Hoge Raad heeft geconcludeerd dat de openbare orde is aangetast als sprake is van 'een verstoring van enige betekenis van de normale gang van zaken in of aan de desbetreffende openbare ruimte.[6]

Het doel van de motie is om binnen het kader van de openbare orde het volgende te bereiken:

Minder angst voor het lawaai en het afsteken van vuurwerk voor inwoners.
Meer rust en minder angst en stress bij vooral ouderen en kinderen.
Minder stress, angst en paniek bij dieren.
Minder schade.
Minder (milieu)vervuiling.

Bijkomend voordeel is dat er gericht kan worden opgetreden bij ervaren overlast in de vuurwerkvrije zones.

Meldpunt vuurwerkoverlast Pijnacker-Nootdorp en Landelijk meldpunt vuurwerkoverlast

Verleden jaar heeft de Partij voor de Dieren een meldpunt geopend, waar mensen melding konden maken van vuurwerkoverlast. Een samenvatting van de uitkomsten zullen onderstaand worden weergegeven.

Ook bij het landelijk meldpunt vuurwerkoverlast is navraag gedaan. In totaal zijn er in 2015/2016 287 meldingen van vuurwerkoverlast gedaan. Samengevat betreft het de onderstaande klachten.

Klachten van inwoners Pijnacker-Nootdorp naar aanleiding van meldpunt overlast vuurwerk 2015

Geluidsoverlast en angst/stress bij zowel mensen als dieren werd als de grootste overlast ervaren.
Er wordt veel overlast ervaren in publieke ruimten, zoals winkelcentra, fietstunnels en in de omgeving van dierenverblijven
Overlast voor ouderen in de vorm van slaapproblemen en angst.
87% van de melders was voorstander van meer vuurwerkvrije zones.
De meeste melders willen heel graag een particulier vuurwerkverbod voor de gehele gemeente (of een aangewezen plaats waar vuurwerk afgestoken mag worden).

Gebieden waar overlast wordt ervaren

De gemelde klachten van gebieden van vuurwerkoverlast in de gemeente zijn voornamelijk overlast in woonwijken, zoals Koningshof, Keizershof, Pijnacker-Noord, Vrouwtjeslant, Emerald, de centra van de diverse woonkernen, rondom winkelcentra, de Vlielandseweg en bedrijventerrein de Boezem en bij de Dobbeplas.

Schade door vuurwerk rondom de jaarwisseling in de gemeente Pijnacker-Nootdorp

Te vaak worden er incidenten gemeld, waarbij dieren of mensen het slachtoffer zijn van vuurwerk en er zeer angstig op reageren. Hoe groot de letselschade is in onze gemeente, is niet bekend. Ook is er sprake van veel materiële schade. Zo was er alleen al na de Oud en Nieuw viering in 2014/2015 sprake van een schade van 32.000 euro aan gemeentelijke eigendommen en in 2015/2016 een schade van 39.460 euro. Daarbij is het opruimen van de vuurwerkrommel nog niet eens meegerekend.

Huidige vuurwerkvrije zones in Pijnacker-Nootdorp

Het instellen van vuurwerkvrije zones is volgens een rechterlijke uitspraak een bevoegdheid van het college van B&W, die het college op grond van de Algemene Plaatselijke Verordening is verleend.[7] Het instellen van zones kan daarmee relatief snel gebeuren. Wel zullen maatregelen rondom toezicht en communicatie tijdig genomen moeten kunnen worden.

In de gemeente Pijnacker-Nootdorp zijn momenteel de volgende vuurwerkvrije zones van kracht tijdens Oud en Nieuw.

Vuurwerkregels APV Pijnacker-Nootdorp

Er is nu een geldig vuurwerkverbod binnen een straal van 100 meter in een straal van honderd meter rond kerken, verzorgingshuizen en de metrostations Nootdorp, Pijnacker Centrum en Pijnacker Zuid (aanwijzingsbesluiten 2013 en 2015).

Artikel 2:73 APV - Bezigen van vuurwerk

1. Het is verboden, in het belang van de voorkoming van gevaar, schade of overlast, vuurwerk te bezigen op een door het college aangewezen plaats.

2. Het is verboden vuurwerk op of aan de weg of op een voor publiek toegankelijke plaats te bezigen indien zulks gevaar, schade of overlast kan veroorzaken.

3. De in het eerste en tweede lid gestelde verboden gelden niet voor zover artikel 429, aanhef en onder 1, van het Wetboek van Strafrecht van toepassing is (vuurwerk ontsteken op zo korte afstand van gebouwen of goederen, dat daardoor brandgevaar kan ontstaan).

In Nederland zijn er momenteel 56 gemeenten in Nederland die vuurwerkvrije zones toepassen tijdens de Oud en Nieuw Viering.

Gemeenten met vuurwerkvrije zones: diverse mogelijkheden

Steeds meer gemeenten stellen vuurwerkvrije zones in.[8]

De Partij voor de Dieren in Pijnacker-Nootdorp heeft dit jaar bij alle gemeenten, die vuurwerkvrije zones hebben ingesteld, informatie opgevraagd welke vuurwerkvrije zones zijn ingesteld, hoe de vuurwerkvrije zones worden toegepast, hoe het toezicht en de handhaving is geregeld en op welke wijze de communicatie wordt ingevuld

In, voor zover bekend, 56 gemeenten worden rond Oud & Nieuw met succes vuurwerkvrije zones ingesteld. Deze zones werden veelal gerealiseerd in en rond (winkel)centra, ziekenhuizen, verzorgingscentra, parken, plantsoenen en andere groengebieden, dierenverblijven voor landbouwhuisdieren, kinderboerderijen en begraafplaatsen.

Vuurwerkvrije zones in de diverse gemeenten

in het centrum, verschillend per gemeente (Alkmaar, binnen de singels, Hilversum: uitgaansgebied centrum);
binnen een straal van 50 tot 100 meter van ziekenhuizen, verzorgingstehuizen en verpleeghuizen, hospices, woonzorgcomplexen;
binnen een straal van 50 tot 100 meter binnen winkelcentra;
in winkelstraten en voetgangergedeelten van winkelcentra;
op stations;
in parken en stiltegebieden;
in gebieden met beschermde flora en fauna;
op bedrijventerreinen;
de volgende openbare ruimten: op een voetpad, fietstunnels, een passage of onderdoorgang; in een portiek, galerij en dergelijke voor het publiek openstaande ruimten; in een voor het publiek toegankelijk besloten ruimte; parkeergarages;
nabij brandstofopslagstations, tankstations en vuurwerkverkooppunten;
bij volksverzamelingen (zoals publiek bij grootschalige evenementen);
binnen een straal van 75 -150 meter van een woning met een dak van riet, stro of soortgelijke dakbedekking;
binnen een straal van 75 meter van veestallen, waarin dieren zijn gehuisvest;
binnen een straal van 100 meter van dierenweides waar dieren staan en kinderboerderijen;
binnen een straal van 100 meter van honden- en kattenpensions;
binnen een straal van 100 meter van maneges en stoeterijen;
in het gehele buitengebied;
in de nabijheid van schoolterreinen en op schoolpleinen;
binnen een straal van 100 meter van begraafplaatsen;
binnen een straal van 100 meter van kerken (tijdens een kerkdienst).

Centraal punt waar vuurwerk wordt afgestoken door de gemeente

Centrale vuurwerkshows worden alleen georganiseerd in de gemeenten Rotterdam (bij de Erasmusbrug) en in Den Haag (Scheveningsestrand).

Toezicht en handhaving

De vuurwerkvrije zones worden in veruit de meeste gemeenten meegenomen in het reguliere toezicht en de reguliere handhaving van de Bijzondere Opsporingsambtenaren (BOA’s) en politie, dus binnen de beschikbare capaciteit.

In sommige gemeenten worden extra BOA’s of een particuliere beveiligingsorganisatie ingezet voor extra toezicht en controle.

In één gemeente worden buurtvaders ingezet en in één gemeente worden jongerenorganisaties betrokken bij het toezicht. In een enkel geval wordt gebruik gemaakt van cameratoezicht.

Een mooi voorbeeld is toezicht en handhaving door politie met een koppeling naar de HALT verwijzing.[9]

Ook wordt er in een aantal gemeenten een beroep gedaan op de inwoners over de vuurwerkvrije zones. De gedachte hierachter is dat het mede verantwoordelijk maken van omwonenden effectiever is dan het af en toe langskomen van toezichthouders die boetes kunnen uitdelen. We vinden deze gedachte interessant, zeker gezien het uitgangspunt van het Hoofdlijnenakkoord ‘Samen doen’.

Nagenoeg alle gemeenten geven aan dat de instelling van vuurwerkvrije zones niet heeft geleid tot grote problemen of handhavingsproblemen. Mensen hielden zich er over het algemeen goed aan. Veel gemeenten overwegen uitbreiding van het aantal vuurwerkvrije zones vanwege de succesvolle aanpak.

Veruit de meeste gemeenten geven aan er geen problemen zijn met het toezicht en de handhaving met gebruikmaking van de reguliere inzet van politie en BOA’s tijdens Oud en Nieuw. Er worden goede resultaten geboekt met burgerparticipatie en een goed contact met jeugdigen.

Berichtgeving/Communicatie vuurwerkvrije zones met inwoners

De gemeenten met vuurwerkvrije zones maken gebruik van de navolgende communicatiemiddelen om de inwoners goed op de hoogte te stellen van de vuurwerkvrije zones:

via gemeentelijke website en via huis-aan-huisbladen (soms via een speciale pagina);
aankondigingsborden in het betreffende gebied;
A0 posters in de gehele gemeente met verwijzing naar de gemeentelijke website;
voorlichting op scholen, kinderdagverblijven en buitenschoolse opvang;
inlichten wijkplatforms;
campagne ‘Niet van lo(n)tje getikt’;
via social media als twitter en facebook;
persbericht;
brief van gemeente aan direct omwonenden;
via een Nieuwsbrief.

Informatie over de vuurwerkvrije zones wordt door alle gemeenten jaarlijks bekend gemaakt en gepubliceerd via de diverse communicatiekanalen.

De gemeenten met vuurwerkvrije zones geven aan dat de ervaring leert dat de inwoners goed op de hoogte zijn. In een enkel geval zullen mensen van buiten de gemeente niet op de hoogte zijn van de vuurwerkregels.

Klachten over vuurwerkvrije zones

In de praktijk blijken er soms klachten te zijn dat er vuurwerk wordt afgestoken in vuurwerkvrije zones, maar dat het afgestoken vuurwerk in de vuurwerkvrije zones wel aanzienlijk minder is geweest dan in de jaren dat het wel was toegestaan.

Rondom ziekenhuizen, kerken, zorgcentra en dierenverblijven wordt meer rust ervaren door de vuurwerkvrije zones.

Maatregelen binnen de gemeentelijke bevoegdheid

De Partij voor de Dieren en GroenLinks willen met de motie de vuurwerkoverlast verminderen en vier concrete maatregelen voorleggen die de gemeente kan uitvoeren om vuurwerkoverlast te verminderen. Maatregelen die nodig zijn in het belang van de openbare orde en veiligheid en het welzijn van onze inwoners en dieren in onze gemeente.

1. Aanwijzen vuurwerkvrije zones rondom de publieke ruimten van fietstunnels; Dobbeplas: terrein hondenbos en verblijven en weides waar dieren gehuisvest zijn.

2. Toezicht en handhaving regelen via het regulier toezicht door BOA’s en politie en

door samenwerking met de inwoners.

3. Adequate communicatie inwoners.

4. Evaluatie, die besproken wordt met de Gemeenteraad.

De begraafplaatsen in Pijnacker-Nootdorp liggen vrij afgelegen. Het is niet te verwachten dat hier vuurwerk zal worden afgestoken.

Het gevaar voor brand in huizen met rieten daken e.d. en bij brandstofopslagstations en benzinestations lijkt voldoende gewaarborgd via artikel 429 van het Wetboek van Strafrecht vanwege het brandgevaar dat hier direct aanwezig is. De gemeente zou dit kunnen meenemen in de voorlichting over het afsteken van vuurwerk rond Oud en Nieuw.

Overlast wordt over het algemeen ervaren waar mensen samenkomen, zoals stations, in afgesloten ruimtes als fietstunnels en bij verblijven waar landbouw huisdieren zijn gehuisvest.

Via het meldpunt werd vaak aangegeven dat huisdieren als honden en katten erg angstig zijn. Omdat deze dieren in de gehele gemeente voorkomen, is het lastig om hiervoor een vuurwerkvrije zone in te stellen.

Het is van belang om een start te maken met een beperkte uitbreiding van het aantal vuurwerkvrije zones en dit goed te evalueren om het beheersbaar en controleerbaar te houden. De motie vermindering vuurwerkoverlast, die wordt ingediend door de Partij voor de Dieren en GroenLinks op 24 november 2016 beoogt de overlast van vuurwerk rond de jaarwisseling te verminderen.

[1]http://opiniepanel.eenvandaag.nl/uitslagen/48295/meerderheid_wil_vuurwerkverbod_voor_particulieren

[2] http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/binnenland/bijna-700-organisaties-willen-verbod-op-vuurwerk

[3] http://www.ad.nl/binnenland/artsen-roepen-massaal-op-tot-vuurwerkverbod~aa148279/62079344/

[4] https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2016/09/01/rapport-vuurwerk-discussie-in-beweging

[5] https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2016/09/01/onderzoek-rond-de-opinie-over-en-beleving-rondom-vuurwerk

[6] http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:HR:2007:AZ2104

[7] http://www.nu.nl/binnenland/4168372/hilversum-kan-vuurwerk-in-centrum-verbieden-tijdens-jaarwisseling.html

[8][8] http://www.ad.nl/binnenland/steeds-meer-gemeenten-doen-vuurwerk-in-de-ban~a50c937e/

[9] http://halt.nl/halt-straf/